بررسی ساختار دستوری زبان فارسی در شعردوره ی سامانی

چکیده نام خانوادگی: مساعد نام: مینا عنوان پایان نامه: بررسی ساخت دستوری زبان فارسی در شعر دوره ی سامانی استاد راهنما: دکتر منوچهر تشکری استاد مشاور: دکتر مختار ابراهیمی درجه تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته: زبان و ادبیات فارسی گرایش: ادبیات فارسی محل تحصیل(دانشگاه): شهید چمران اهواز گروه : زبان و ادبیا فارسی دانشکده: ادبیات و علوم انسانی تاریخ فارغ التحصیلی: 27ش3شهریور شهریور 1387 تعداد صفحه: کلیدواژه ها: دوره ی سامانی، زبان فارسی، شعر، دستور، ساختار صرفی و نحوی. چکیده ساختار زبان فارسی دوره ی سامانی از نظر ویژگی های صرفی و نحوی، اگرچه در کتاب های سبک شناسی به طور گذرا مورد بررسی قرار گرفته؛ ولی هنوز به گونه ای روشن و مشخّص توصیف نشده است. در این پژوهش پس از معرّفی و توصیف زبان فارسی دری در دوره ی سامانی، دستور زبان شعر این دوره به صورت دسته بندی واژه ها و چگونگی ترکیب سازی آن ها بررسی وپس از آن، فعل ها از نظر ساده و مرکّب بودن و رابطه ای که با هم دارند و هم چنین جملات آن، مشخّص شده است. بررسی های انجام شده، نمایان گر آن است که زبان شعری دوره ی سامانی با توجّه به کاربرد تمامی اجزای کلام، زبانی ساده است. هم چنین به علّت نزدیکی زبان نوشتار به زبان گفتار و نبودن الگویی برای شاعران، جابه جایی ارکان و شیوه ی ترتیب اجزای جمله ها متنوّع و سیّال است. در همین راستا به نظر می رسدگویندگان عصر سامانی در شیوه ی کاربرد واژگان از نظر جایگاه آن ها در جمله و نوع ترکیب سازی و گزینش واژه ها، از آزادی نسبی برخوردار بوده اند. هم چنین ، واژگان زیادی در این دوره دیده می-شود که امروزه متروک شده اند و برخی از آن ها دچار تحول لفظی و معنایی شده اند.